Συναγερμός για τη μετάλλαξη Δέλτα: Μέχρι τέλος Αυγούστου θα έχει επικρατήσει στην Ελλάδα

Συναγερμός έχει σημάνει στις υγειονομικές αρχές της χώρας για την εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα. 

Την ίδια ώρα, οι 27 ηγέτες της ΕΕ αποφάσισαν την ενεργοποίηση περιορισμών στις μετακινήσεις για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε δύο περιπτώσεις: σε περίπτωση αύξησης των λοιμώξεων και σε περίπτωση εμφάνισης επικίνδυνων μεταλλάξεων της COVID-19 -τότε, η ΕΕ θα δύναται να αποφασίζει το κλείσιμο των συνόρων σε ταξιδιώτες που θα έρχονται από τρίτες χώρες.

Παρ΄όλο που όλοι οι ειδικοί έχουν τονίσει τον τελευταίο καιρό πως η νέα «παραλλαγή Δέλτα» θα επισκεφτεί όλες τις χώρες της Ευρώπης, ωστόσο τις τελευταίες ημέρες στη χώρα μας υπήρξε μία σημαντική αύξηση των κρουσμάτων που φέρουν το μεταλλαγμένο στέλεχος.

Όπως ανακοίνωσε χθες ο ΕΟΔΥ, στην Ελλάδα επιβεβαιώνονται 18 κρούσματα της νέας παραλλαγής Δέλτα.

Υπερδιπλασιάστηκαν τα κρούσματα της ινδικής μετάλλαξης

Τα 15 από τα 18 στελέχη αφορούν δείγματα από το Ηράκλειο Κρήτης, 1 δείγμα προέρχεται από την Π.Ε. Δυτικού Τομέα Αθηνών, 1 από τη Π.Ε.Θεσσαλονίκης και 1 από πύλη εισόδου (Διεθνής Αερολιμένα ΑΘηνών Ελ. Βενιζέλος).

Αν και τα κρούσματα δεν θεωρούνται πολλά, αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι οι στενές επαφές τους οι οποίες βρίσκονται υπό διερεύνηση και ξεπερνούν τις δέκα στο σύνολο.

Υπενθυμίζεται πως στην προηγούμενη καταγραφή του ΕΟΔΥ, τα συνολικά κρούσματα που φέρουν το παραλλαγμένο στέλεχος Δ ήταν 11.

Σε αυτά σήμερα προστέθηκαν 18, με αποτέλεσμα στο σύνολο τους τα κρούσματα στη χώρα μας με την ινδική μετάλλαξη να φτάνουν συνολικά τα 29.

Τα αυξημένα κρούσματα του στελέχους Δέλτα στην Κρήτη βρέθηκαν στο επίκεντρο της σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε χθες στην Πολιτική Προστασία με την συμμετοχή του Νίκου Χαρδαλιά, του Σωτήρη Τσιόδρα του Άκη Σκέρτσου, του Θόδωρου Λιβάνιου, του Περιφερειάρχη αλλά και δημάρχων της Κρήτης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αρμόδιοι εξέτασαν την συνολική επιδημιολογική εικόνα του νησιού, αλλά και την πορεία των εμβολιασμών, καθώς διαπιστώθηκε πως και τα 15 κρούσματα που φέρουν το στέλεχος Δ δεν είχαν εμβολιαστεί.

Την εκτίμηση πως μέχρι το τέλος του Αυγούστου η ινδική μετάλλαξη θα είναι το κυριαρχούν στέλεχος κορωνοιού στην Ελλάδα, διατύπωσε ο καθηγητής πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ.

Όπως ανέφερε, το συγκεκριμένο στέλεχος του ιού είναι μάλιστα πιθανό ήδη να υπάρχει σε περισσότερα μέρη της Ελλάδας, χωρίς ακόμη να έχει γίνει αντιληπτό.

«Πιστεύω ότι υπάρχει ινδική μετάλλαξη σε ικανή- ανησυχητική έκταση σε όλα τα μέρη», ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως θεωρεί ότι μέχρι τα τέλη Αυγούστου η συγκεκριμένη μετάλλαξη θα είναι και το κυριαρχούν στέλεχος του ιού στην χώρα.

Παράλληλα, ο καθηγητής δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ακόμη και κλεισίματος περιοχών σε περίπτωση πανδημικής έκρηξης εξαιτίας της μετάλλαξης αυτής.

Όσον αφορά τους 18 ασθενείς με κορωνοιό στελέχους Δ στην Κρήτη, ο καθηγητής σημείωσε πως πρόκειται για πολίτες που δεν είχαν πραγματοποιήσει εμβολιασμό και υπογράμμισε την σημασία του εμβολιασμού για την καταπολέμηση της πανδημίας δεδομένου μάλιστα ότι η μετάλλαξη αυτή εκτιμάται ως 100% πιο μεταδοτική.

Περαιτέρω, το στέλεχος Δ, εξήγησε, είναι 60% πιο μεταδοτικό σε σχέση με την βρετανική μετάλλαξη.

«Έχει βρει τον τρόπο να ξεκλειδώσει το ανοσοποιητικό νέων ατόμων και παιδιών», είπε συγκεκριμένα και πρόσθεσε.

Μόσιαλος: Ποσοστά 70%-75% δεν είναι αρκετά για να δημιουργήσουν ανοσία στην ινδική μετάλλαξη

Φαίνεται πως ποσοστά της τάξης του 70-75% δεν είναι αρκετά για να δημιουργήσουν ανοσία στην κοινότητα σε σχέση με την «ινδική» παραλλαγή Δέλτα του κορωνοϊού. Υπολογίζεται τώρα ότι, προκειμένου να συμβεί αυτό, πρέπει περισσότεροι από το 82% των ενηλίκων να έχουν είτε φυσική ανοσία (επειδή κόλλησαν) είτε επίκτητη λόγω των εμβολιασμών. Αυτό αναφέρει σε νέα ανάρτησή του στο Facebook ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE).

Υπογραμμίζει ότι το πρόβλημα με την παραλλαγή Δέλτα θα το έχουν βασικά οι εξής τρεις κατηγορίες: Κυρίως οι ανεμβολίαστοι, τα παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί (αλλά είναι γνωστό πως οι επιπτώσεις της νόσου θα είναι πιο ήπιες σε αυτά), καθώς κι ένα μικρό ποσοστό 4% και 8% αντίστοιχα, στους οποίους τα εμβόλια της Pfizer/BioNTech και AstraZeneca (ΑΖ) δεν αποτρέπουν τη σοβαρή νόσο.

Σε μια μακροσκελή ανάρτηση, εξηγεί ότι όλα τα εμβόλια επιτελούν τρεις λειτουργίες:

1. Μπορούν να αποτρέψουν πλήρως τη λοίμωξη από ένα παθογόνο.

2. Αν δεν αποτρέψουν τη λοίμωξη και κολλήσουμε μια νόσο, μπορούν να μας προστατεύσουν από τη σοβαρή έκβασή της και να αποφύγουμε επομένως τις εισαγωγές στα νοσοκομεία.

3. Μπορούν να μειώσουν τη διασπορά της νόσου από εμάς τους ίδιους, εφόσον έχουμε νοσήσει (γιατί παραμένει λίγο ιικό φορτίο στο ανώτερο αναπνευστικό μας σύστημα, το οποίο όμως δεν απειλεί όσους έχουν εμβολιαστεί).

Όσον αφορά τα εμβόλια για τον κορονοϊό, γνωρίζουμε ότι:

1. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών που έχουν εμβολιαστεί, προστατεύονται από τη λοίμωξη, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα το ακριβές ποσοστό.

2. Όσοι κολλήσουν και έχουν κάνει τα εμβόλια της Pfizer και της AstraZeneca, προστατεύονται από σοβαρή λοίμωξη και εισαγωγή στο νοσοκομείο κατά 96% και 92% αντίστοιχα. Όπως επισημαίνει, όμως, δεν προστατεύει το εμβόλιο όλους από την παραλλαγή Δέλτα. Ένα 4% έως 8% θα περάσει τη νόσο με βαριά συμπτώματα και ίσως χρειαστεί εισαγωγή στο νοσοκομείο. Επίσης ένα μεγαλύτερο ποσοστό, της τάξης του 12% (Pfizer) – 33% (AZ), μάλλον θα νοσήσουν ήπια, εάν κολλήσουν την παραλλαγή Δέλτα, ακόμα και εάν είναι εμβολιασμένοι.

Υπογραμμίζει πως «η προστασία των εμβολίων γνωρίζαμε πως ήταν 100% απέναντι στην αγγλική παραλλαγή (την ‘Αλφα). Αλλά τα δεδομένα έχουν αλλάξει λίγο. Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι σημαντικό, αλλά υπάρχει, για τους λίγους που θα νοσήσουν σοβαρά».

3. Τα εμβόλια αποτρέπουν την μετάδοση κατά 70-90%, αλλά η παραλλαγή Δέλτα μεταδίδεται πιο εύκολα, το δε ποσοστό της ενδοοικογενειακής διασποράς έχει αυξηθεί κατά 64%. Είναι η ινδική παραλλαγή όμως πιο θανατηφόρα; Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν φαίνεται να είναι.

Στο ερώτημα γιατί έχουν αυξηθεί ξανά τα κρούσματα, σε χώρες όπως η Αγγλία και το Ισραήλ, όπου ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί, ο κ.Μόσιαλος τονίζει ότι «και στις δύο χώρες δεν έχει εμβολιαστεί πάνω από το 60% των άνω των 16 ετών. Φαίνεται πως τα ποσοστά εμβολιασμού κοντά στο 60% στην κοινότητα των ενηλίκων ήταν επαρκή για να αντιμετωπίσουν την αγγλική παραλλαγή. Στο ποσοστό αυτό προσθέτουμε ένα ακόμη 10-15% όσων έχουν αποκτήσει φυσική ανοσία γιατί κόλλησαν την νόσο. Φαίνεται όμως πως αυτά τα ποσοστά αυτά (70-75%) δεν είναι αρκετά για να δημιουργήσουν ανοσία στην κοινότητα για την ινδική παραλλαγή. Υπολογίζουμε τώρα ότι για να συμβεί αυτό, πρέπει να έχουμε περισσότερους από το 82% των ενηλίκων, είτε με φυσική (επειδή κόλλησαν) είτε με επίκτητη ανοσία (λόγω των εμβολιασμών)».

Αυτό όμως που έχει σημασία, όπως υπογραμμίζει, είναι πως «η Αγγλία, που είναι η χώρα με τα περισσότερα νέα κρούσματα μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης, είναι ταυτόχρονα η χώρα με το μικρότερο αριθμό σοβαρών λοιμώξεων. Αυτό σημαίνει πως τα εμβόλια δουλεύουν».

Γιατί όμως αυξήθηκε ο αριθμός των νέων λοιμώξεων και στην Αγγλία και στο Ισραήλ και γιατί έχουμε εισαγωγές στα νοσοκομεία και από εμβολιασμένους; Η συντριπτική πλειοψηφία των νέων λοιμώξεων αφορά στους μη εμβολιασμένους (περίπου το 40% των ενηλίκων), στα παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί και σε ένα μικρό ποσοστό εμβολιασμένων, που δεν τους καλύπτουν τα εμβόλια της Pfizer και της ΑΖ (που αντιστοιχεί σε 4 και 8% αντίστοιχα).

Μπορεί όμως να αυξηθεί πέραν του 4% και του 8% ο αριθμός των νέων κρουσμάτων μεταξύ των εμβολιασμένων; Ναι, αλλά δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, καθώς, κατά τον κ.Μόσιαλο, «ο βασικός ρόλος του εμβολίου είναι η αποτροπή της σοβαρής νόσου, όχι η πλήρης αποτροπή της λοίμωξης. ‘Αρα μπορεί να δούμε έναν αυξημένο αριθμό θετικών τεστ PCR (σ.σ. μοριακών) σε εμβολιασμένους, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως θα αναπτύξουν σοβαρή νόσο (επειδή το τεστ θα είναι θετικό)».

Επίσης αναφέρει ότι «δεν έχουμε ακόμα δεδομένα για τα εμβόλια της Johnson & Johnson και της Moderna, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα έναντι της παραλλαγής Δέλτα. Αλλά δεδομένων των ομοιοτήτων των εμβολίων και των στοιχείων από τα άλλα δύο εμβόλια, δεν θα περίμενα μεγάλη μείωση της αποτελεσματικότητας έναντι στην παραλλαγή Δέλτα, ούτε για αυτά τα εμβόλια».

Συναγερμός σε όλο τον κόσμο 

Η Αντρέα Αμμόν, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) έχει προειδοποιήσει ότι το στέλεχος Δέλτα μπορεί να αποτελεί το 90% όλων των περιπτώσεων της Covid-19 στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το τέλος Αυγούστου.

«Είναι πολύ πιθανό ότι η παραλλαγή Δέλτα να κυκλοφορήσει εκτενώς κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ιδιαίτερα μεταξύ νεότερων ατόμων που δεν εμπίπτουν στο εμβολιαστικό πρόγραμμα», είπε η διευθύντρια του ECDC. «Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει κίνδυνο για τα πιο ευάλωτα άτομα, τα οποία αν μολυνθούν μπορεί να υποστούν σοβαρή ασθένεια, ακόμα και θάνατο, αν δεν έχουν εμβολιαστεί πλήρως» πρόσθεσε.

Τι ιδιαίτερο έχει η μετάλλαξη Δέλτα;

Βρετανική έρευνα έχει αναδείξει την ταχύτητα με την οποία μεταδίδεται η ινδική μετάλλαξη. Σε σύγκριση με την παραλλαγή Άλφα, τη γνωστή «βρετανική» μετάλλαξη που διαδόθηκε ταχύτατα στο Ηνωμένο Βασίλειο και εκτός το 2020, η «ινδική» παρουσιάζει 50% έως 100% αυξημένη μεταδοτικότητα.

«Αν η Άλφα είχε περίπου 50% αυξημένη μεταδοτικότητα από το αρχικό στέλεχος του κορωνοϊού και η Δέλτα είναι 50% πιο μεταδοτική από την Άλφα, τότε μιλάμε για έναν ιό που είναι δύο φορές πιο μεταδοτικός από ατο αρχικό στέλεχος» δήλωσε ο Άρης Κατζουράκης, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σύμφωνα με το περιοδικό Science.

Η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού ίσως παίζει ρόλο. Τα στοιχεία από την Αγγλία και τη Σκωτία δείχνουν ότι τα εμβόλια της Pfizer και της AstraZeneca προσφέρουν ελαφρώς λιγότερη προστασία έναντι της Δέλτα, σε σύγκριση με την Αλφα». Εντούτοις, όσοι έχουν λάβει μόνο μία δόση, όπως πολλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο – είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Αντιθέτως, δύο δόσεις και των δύο εμβολίων προσφέρουν υψηλό επίπεδο προστασίας.

Το πόσο καλά προστατεύουν τα άλλα εμβόλια που χρησιμοποιούνται σήμερα σε όλο τον κόσμο έναντι της μετάλλαξης Δέλτα δεν είναι ακόμα γνωστό καθώς δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή στοιχεία.

Η αυξημένη μεταδοτικότητα -κυρίως- και η διαφαινόμενη -σε ένα βαθμό- ανοσοδιαφυγή είναι τα στοιχεία που προκαλούν ανησυχία στην περίπτωση της μετάλλαξης «Δέλτα».

Επιπλέον, η Δέλτα μπορεί να είναι πιο πιθανό από την Αλφα να οδηγήσει στο νοσοκομείο μη εμβολιασμένα άτομα. Τα πρώιμα στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν ότι ο κίνδυνος νοσηλείας μπορεί να είναι διπλάσιος σε σχέση με την Άλφα.

Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν εκτενώς την εμφάνιση της μετάλλαξης Δέλτα και τον δείκτη μεταδοτικότητάς της. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επισήμαναν ότι οι εμβολιασμοί πρέπει να επιταχυνθούν ακόμα περισσότερο και πρόσθεσαν ότι τα εσωτερικά και εξωτερικά σύνορα της ΕΕ θα πρέπει να ανοίξουν με προσοχή και με συντονισμένο τρόπο.

Οι επιστήμονες έχουν μόλις ξεκινήσει τις έρευνες για το τι κάνει την ινδική μετάλλαξη τόσο επικίνδυνη. Εν τω μεταξύ, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι απαιτείται επείγουσα δράση για να σταματήσει η εξάπλωση της νέας παραλλαγής.

«Οι ανησυχίες για τη Δέλτα θα πρέπει να μας ενθαρρύνουν να αυξήσουμε πραγματικά τις προσπάθειες εμβολιασμού και να αυξήσουμε τα εμβόλια σε μέρη όπου η Δέλτα μόλις ξεκινά», λέει η ιολόγος Άντζελα Ράσμουσεν του Πανεπιστημίου του Σασκάτσουαν στον καναδά.

Η Αντρέα Αμμόν του ECDC κάλεσε τις ευρωπαϊκές χώρες να επιταχύνουν τα προγράμματα εμβολιασμού των ευάλωτων πληθυσμών. Εν τω μεταξύ, είπε, θα πρέπει να διατηρηθούν περιορισμοί για να αποφευχθεί η εξάπλωση της νέας παραλλαγής και να προκαλέσει νέα αύξηση των κρουσμάτων, των νοσηλειών και των θανάτων.

Ο καθηγητής Ιολογίας Γιώργος Σουρβίνος, επίσης, τόνισε ότι μοναδική ασπίδα για τέτοιου είδους μεταλλαγμένα, παραλλαγμένα στελέχη είναι ο εμβολιασμός.

«Και μιλάμε για πλήρη εμβολιασμό με δύο δόσεις. Οι μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και ο μειωμένος εμβολιασμός με μια δόση παρέχει μειωμένη προστασία σε ανοσολογικό επίπεδο και είναι κάτι που πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα. Χρειαζόμαστε πλήρη (εμβολιασμό) για να έχουμε τη μέγιστη δυνατή προστασία», υπογράμμισε ο κ. Σουρβίνος.