Λύκοι στην Πάρνηθα: Γιατί επέστρεψαν – Πώς θα προστατευθούν πολίτες και φύση
Εξασφάλιση ικανής τροφικής βάσης φυσικών θηραμάτων για τον λύκο, δημιουργία τοπικών ομάδων καταγραφής και επέμβασης για περιστατικά αντίστοιχα με αυτό της Πάρνηθας, αλλά και τρόπους με τους οποίους θα αντιμετωπιστεί ο υβριδισμός λύκου-σκύλου, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στο Σχέδιο Δράσης του υπουργείου Περιβάλλοντος.
«Το υπουργείο Περιβάλλοντος γνωρίζει πολύ καλά το θέμα της αύξησης πληθυσμού των λύκων και την επανεμφάνισή τους στην Πάρνηθα και σε άλλους ορεινούς όγκους της χώρας. Γι’ αυτό και έχει ήδη εντάξει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Λύκο στο Σχέδιο Δράσης του ΟΦΥΠΕΚΑ. Πάντοτε με έναν διπλό στόχο, να προστατεύουμε την άγρια πανίδα και συγχρόνως οι πολίτες να μπορούν να χαίρονται με ασφάλεια τη φύση», δήλωσε στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Αμυράς.
Στο τριετές Σχέδιο Δράσης του ΟΦΥΠΕΚΑ, που έχει ήδη καταρτιστεί, περιλαμβάνονται η εκπόνηση και η υλοποίηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Λύκο, συνολικού προϋπολογισμού 200.000 ευρώ.
Σε πρώτη φάση, εντείνονται οι περιπολίες που διενεργούνται από τους φύλακες της Μονάδας Διαχείρισης στις περιοχές εμφάνισης του είδους στον Εθνικό Δρυμό.
Παράλληλα, σε συνδυασμό με τις περιπολίες θα διαμοιράζονται στους επισκέπτες φυλλάδια με χρήσιμες οδηγίες, αναφορικά με την απαγόρευση εισόδου σε κατοικίδια, καθώς και την απαγόρευση εναπόθεσης τροφίμων με σκοπό την προσέλκυση του είδους.
Αντίστοιχα, θα προχωρήσουν στη δημιουργία και την προβολή στα Μέσα πανελλαδικής εμβέλειας τηλεοπτικού σποτ για την ενημέρωση των πολιτών.
Ακόμα, προβλέπεται η εκπαίδευση των εργαζομένων της Μονάδας Διαχείρισης και της Δασικής Υπηρεσίας από το επιστημονικό προσωπικό της οργάνωσης «Καλλιστώ» για θέματα διαχείρισης περιστατικών συνύπαρξης επισκεπτών με είδη της άγριας πανίδας.
Μεσοπρόθεσμα, πρόκειται να συγκροτηθούν ειδικές ομάδες κρούσης από υπαλλήλους της δασικής υπηρεσίας και του ΟΦΥΠΕΚΑ.
Αναλυτικά
Τι περιλαμβάνει όμως ειδικά το Σχέδιο Δράσης; Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Ε.Τ.» της Κυριακής, το ΥΠΕΝ θέλει να «χαρτογραφήσει» τις περιοχές με τα μεγαλύτερα προβλήματα και τις απώλειες κτηνοτροφικού κεφαλαίου και να δημιουργηθεί σχετικό μητρώο, ώστε να περιοριστούν οι απώλειες. Προβλέπεται, επίσης, η ενίσχυση παραδοσιακών μεθόδων φύλαξης, ενώ θα υπάρξει και εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων.
» ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΡΟΦΗΣ
Στα σημαντικά, περιλαμβάνεται και η εξασφάλιση ικανής τροφικής βάσης φυσικών θηραμάτων για τον λύκο. Με πιο απλά λόγια, θα εντοπιστούν οι περιοχές όπου μπορούν ακόμα να αναπτυχθούν βιώσιμοι πληθυσμοί άγριων οπληφόρων, θα γίνουν καταγραφή και αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης, ώστε σε δεύτερο χρόνο να γίνουν επανεισαγωγές ειδών (π.χ. κόκκινο ελάφι), βελτίωση βιότοπου, προστασία περιοχών αναπαραγωγής, αλλά και προστασία λαθροθηρίας. Προτεραιότητα θα δοθεί σε εθνικά πάρκα, περιοχές NATURA, καταφύγια άγριας ζωής, καθώς και στις ενδιάμεσες ζώνες σύνδεσης.
» ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ
Αλλο μέτρο, το οποίο θα βοηθήσει σημαντικά την κατάσταση, είναι η αντιμετώπιση υβριδισμού λύκου-σκύλου. Οπως εξηγούν πηγές στον «Ε.Τ.» της Κυριακής, θα υπάρξουν δράσεις σύλληψης και στείρωσης αδέσποτων σκύλων σε αγροτικές και ορεινές περιοχές.
Επίσης, αναμένεται νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα προβλέπει δράσεις που αφορούν τα υβρίδια λύκου, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται ο τρόπος εντοπισμού τους, η γενετική επιβεβαίωση των περιστατικών υβριδισμού και η μεθοδολογία λήψης δειγμάτων, τα πρωτόκολλα σύλληψης και απομάκρυνσης από τον πληθυσμό επιβεβαιωμένων υβριδίων λύκου-σκύλου, καθώς και η δημιουργία ομάδων επέμβασης για την εφαρμογή των δράσεων στο πεδίο.
Γιατί επέστρεψαν οι λύκοι στην Πάρνηθα; Απαντά ο Σπύρος Ψαρούδας, διευθυντής της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ»
Αν και για τη μεγαλύτερη μερίδα του κόσμου τα τελευταία 24ωρα έγινε γνωστή η είδηση της αύξησης των λύκων σε περιοχές μια ανάσα από την καρδιά της Αθήνας, οι ειδικοί ωστόσο παρατηρούν το φαινόμενο αρκετό καιρό. Οπως εξηγεί στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο διευθυντής της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ», Σπύρος Ψαρούδας, υπάρχει σημαντική αύξηση, ειδικά των επιθέσεων που καταγράφονται προς τους κυνηγετικούς σκύλους, δεδομένου ότι αναζητούν το ίδιο θήραμα. Σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες καταγραφές, υπολογίζονται σε όλη την χώρα 700-1.000 λύκοι, με μια τάση σταθεροποίησης στη Βόρεια Ελλάδα, αντίθετα με τη Στερεά και την Αττική όπου υπάρχει αύξηση των ατόμων. Μόνο στην Πάρνηθα, όπου στις 6 Ιανουαρίου συνέβη το περιστατικό με την επίθεση στον σκύλο οικογένειας, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 20-25 λύκοι.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Οπως εξηγεί ο κ. Ψαρούδας, τον Νοέμβριο του 2015 η «Καλλιστώ» ενημέρωσε επίσημα για την πρόσφατη επανεμφάνιση του λύκου στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας έπειτα από 50 χρόνια απουσίας του είδους. Η επιβεβαίωση της παρουσίας πραγματοποιήθηκε από την περιβαλλοντική οργάνωση με εργασίες πεδίου και χρήση ειδικών αυτόματων φωτογραφικών διατάξεων υπέρυθρου, οι οποίες παρέμειναν ενεργές για 6 μήνες.
«Η επανάκαμψη του λύκου στην περιοχή της Πάρνηθας και την ευρύτερη περιοχή ερμηνεύεται αποκλειστικά και μόνο με τη διαδικασία της φυσικής επαναποίκησης από άτομα του είδους σε διασπορά, η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και δύο τουλάχιστον δεκαετίες, με τη σταδιακή επανεμφάνιση λύκων σε περιοχές της πρότερης κατανομής του είδους στη Στερεά Ελλάδα», εξηγεί ο διευθυντής της «Καλλιστώ».
Οπως αναφέρει, η φυσική δάσωση σε μεγάλες εκτάσεις της ημιορεινής και της ορεινής ζώνης, που ακολούθησαν τη σταδιακή εγκατάλειψη της υπαίθρου και την ορθολογικότερη διαχείριση των δασών, η βελτίωση του νομικού καθεστώτος προστασίας του λύκου και της αρκούδας και η επανάκαμψη των οπληφόρων, όπως ο αγριόχοιρος και το ζαρκάδι στην ηπειρωτική Ελλάδα και το ελάφι στον Ε.Δ. Πάρνηθας, αποτέλεσαν τις βασικότερες αιτίες για τη σταδιακή επανάκαμψη του είδους σε περιοχές όπου είχε παλαιότερα εξαφανισθεί.
ΤΙ ΕΔΕΙΞΕ Η ΤΡΟΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: Ελάφια και αγριόχοιροι η βασική λεία των λύκων
Τα ελάφια φαίνεται πως προτιμούν ως βασική λεία τους οι λύκοι στην Πάρνηθα, όπως προκύπτει από τα ευρήματα μελέτης που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή το 2019, έπειτα από συλλογή περιττωμάτων, τα οποία δείγματα τοποθετήθηκαν με συστηματικό τρόπο σε κατάλληλες πλαστικές σακούλες και στη συνέχεια εισήχθησαν σε καταψύκτη για συντήρηση στους -20ο C.
Σύμφωνα με τα όσα εξήγησε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο επιστημονικός υπεύθυνος της ΜΚΟ Βιόσφαιρα, Γιώργος Γιαννάτος, επιβεβαιώνεται ότι οι λύκοι προτιμούν τα ελάφια ως βασική λεία τους. Ο αγριόχοιρος αποτελεί, επίσης, σημαντικό θήραμα για τον λύκο, αλλά η θήρευσή του δεν φαίνεται να επιδρά στον πληθυσμό και την κινητικότητα του είδους στην περιοχή μελέτης.
Οι αλεπούδες τρέφονται με τα υπολείμματα των θηρευμένων από λύκους ζώα, τα οποία φαίνεται να αποτελούν μικρό ποσοστό της διατροφής τους. Η βασική διατροφή τους αποτελείται, κυρίως, από τρωκτικά και ακολουθούν οι φυτικές τροφές.
Οι σκύλοι δεν αποτελούν σημαντική πηγή τροφής για τον λύκο στο Ε.Π. Πάρνηθας παρ’ όλη τη σημαντική διαθεσιμότητα σε αδέσποτα.
Ο λαγός, παρ’ όλη τη μεγάλη παρουσία του και επομένως και την ανάλογη διαθεσιμότητά του, δεν αποτελεί επίσης σημαντική πηγή τροφής για λύκους.
Αναλυτικότερα, η διατροφή των λύκων στην Πάρνηθα αποτελείται από σχετικά περιορισμένο αριθμό ειδών ζώων (10) και εστιάζεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στα άγρια οπληφόρα (90%) και ιδιαίτερα στα ελάφια, τα οποία αποτελούν σχεδόν το 70% της συνολικής καταναλωμένης βιομάζας.
Δεύτερος σε διατροφική σημαντικότητα είναι ο αγριόχοιρος, που αποτελεί το 20% της βιομάζας διατροφής των λύκων. Η κατανάλωση ζαρκαδιού σε ένα μόνο δείγμα θεωρείται τυχαία και προφανώς προέρχεται από τον πολύ μικρό πληθυσμό του είδους που υπάρχει στη Δυτική Πάρνηθα. Το μόνο κατοικίδιο οπληφόρο που καταναλώθηκε ήταν η κατσίκα σε σχετικά μικρό ποσοστό (9%).
Στην περιοχή της Πάρνηθας κοπάδια κατσικιών βόσκουν λίγες φορές τον χρόνο, κυρίως, στην ανατολική πλευρά του Εθνικού Πάρκου. Η παρουσία κοπαδιών από κατσίκια, κυρίως, καταγράφηκε μόνο 5 φορές σε 2 από τις 10 κάμερες παρακολούθησης πανίδας που τοποθετήθηκαν στην περιοχή μελέτης για περισσότερες από 2.000 ημέρες πεδίου.
Τα πολύ λίγα ευρήματα λαγού, σκύλου και δασοποντικού στα δείγματα περιττωμάτων λύκου πιθανόν να προέρχονται από θήρευση έπειτα από τυχαία συνάντηση.
Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τον μεταβολικό ρυθμό των λύκων, η ημερήσια κατανάλωση κρέατος ανά ενήλικο λύκο είναι 2,6 kg και των ανηλίκων 1,4 kg. Η ετήσια κατανάλωση κρέατος για κάθε ενήλικο λύκο είναι 950 κιλά και 510 κιλά για ανήλικο. Αυτό αντιστοιχεί σε κατανάλωση 237 κιλών αγριόχοιρου και 745 κιλών ελαφιού ετησίως, σύμφωνα με τα ευρήματα της τροφικής ανάλυσης στη μελέτη.
ΠΗΓΗ:https://eleftherostypos.gr/
