Ευθανασία σε χιλιάδες ζώα – Αγωνία για μετάλλαξη του ιού

Τα 2.500 προβλέπεται να φτάσουν τα βιζόν τα οποία θανατώνονται σε εκτροφείο της Κοζάνης, καθώς οι υγειονομικές αρχές αποπειρώνται να εξουδετερώσουν τη μόλυνση των συγκεκριμένων ζώων. Τα κρούσματα ήταν 9 και εντοπίστηκαν σε ένα συγκεκριμένο εκτροφείο. Όμως, θετικός στον κορωνοϊό βρέθηκε και ο ιδιοκτήτης της φάρμας. Τις προηγούμενες ημέρες έγιναν 250 rapid test από τα οποία τα 18 βρέθηκαν θετικά.

Ο προϊστάμενος της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Κοζάνης, κ. Θεόφιλος Καντζόγλου επιβεβαίωσε τον αριθμό των γουνοφόρων τρωκτικών στα οποία γίνεται ευθανασία με αέριο. Ακολούθως η ταφή τους, όπως εξήγησε ο κ. Καντζόγλου, γίνεται σε μια υγειονομική τάφρο η οποία έχει ανοιχτεί ειδικά για αυτό το σκοπό δίπλα στο χώρο του εκτροφείου όπου εκδηλώθηκαν τα κρούσματα μεταξύ των βιζόν.

Τη διαδικασία της θανάτωσης των μινκ επιβλέπει τριμελές κλιμάκιο της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Κοζάνης. Καταγράφονται ο ακριβής αριθμός των ζώων που εκτελούνται, αλλά και ο τρόπος ενταφιασμού τους.

Δείγματα έχουν ληφθεί επίσης από τέσσερις ακόμη φάρμες της περιοχής Βοΐου. Σε αυτές εκτρέφονται συνολικά 38.000 ζώα κατά προσέγγιση (25.000, 6.000, 5.000, 1.000 ανά εκτροφείο) και τα αποτελέσματα αναμένονται το βράδυ της Δευτέρας 16/11 ή, το αργότερο, την επόμενη ημέρα.

«Στη μία από τις τέσσερις φάρμες, είναι σχεδόν βέβαιο πως έχουμε προσβολή, γιατί τα γουνοφόρα ζώα εμφανίζουν συμπτώματα, ενώ στις άλλες τρεις οι έλεγχοι έγιναν και τα δείγματα ελήφθησαν επειδή βρέθηκαν θετικοί ιδιοκτήτες ή εργαζόμενοι» εξήγησε ο προϊστάμενος της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Κοζάνης, επισημαίνοντας ότι η εικόνα θα ξεκαθαρίσει πλήρως μόνο όταν βγουν τα αποτελέσματα των τεστ.

Σύμφωνα με τον κ. Καντζόγλου, στη Δυτική Μακεδονία υπάρχουν πάνω από 80 φάρμες εκτροφής γουνοφόρων ζώων, εκ των οποίων περίπου 45 στην περιοχή του Βοΐου, 35 στην Καστοριά και λίγες στα Γρεβενά.

Γενικότερα, στη Δυτική Μακεδονία λειτουργούν 86 φάρμες μινκ. Οι 44 βρίσκονται στην Περιφερειακή Ενότητα της Κοζάνης, 35 στην Π.Ε. Καστοριάς, 5 στην Π.Ε. Γρεβενών και δύο στην Π.Ε. Φλώρινας. Ο ΕΟΔΥ έχει επιληφθεί του ζητήματος, θέτοντας υπό στενή επιτήρηση όλα τα εκτροφεία γουνοφόρων ζώων στη Δυτική Μακεδονία και πλέον τα τεστ για τον κορονοϊό θα γίνονται σε εβδομαδιαία βάση.

Με δεδομένο ότι το μινκ θεωρείται «ο βασιλιάς της γούνας», ενώ η τοπική οικονομία σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτάται από την εκτροφή και εκμετάλλευση των γουνοφόρων ζώων, στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας επικρατεί έντονος προβληματισμός για το μέλλον του κλάδου. Οι επιχειρηματίες αλλά και οι περίπου 300 εργαζόμενοι φοβούνται ότι η περιοχή της Καστοριάς, Σιάτιστας και Κοζάνης, το επίκεντρο της εκτροφής μινκ στην Ελλάδα, θα καταλήξει να γίνει μια δεύτερη Δανία. Εκεί τα βιζόν εξολοθρεύτηκαν σε τεράστιες ποσότητες, με τα θύματα της ευθανασίας να ανέρχονται σε εκατομμύρια άτομα.

Η κτηνίατρος κα Κατερίνα Δαδαμόγια, εντεταλμένη Σύμβουλος στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, εξήγησε ότι «το αν αλλάξουν τα δεδομένα για την περιοχή, εξαρτάται από τις υποδείξεις του ΕΟΔΥ και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Προς το παρόν στην υπηρεσία μας ή στην Περιφέρεια γενικά δεν έχει φτάσει κάποια τέτοια απόφαση. Επιστημονικά δεδομένα υπάρχουν πολλά, κάθε μέρα δημοσιεύονται καινούρια και μακάρι να είναι τόσο ισχυρά τελικά τα επιστημονικά δεδομένα που να αλλάξουν τα πράγματα. Μέχρι στιγμής όμως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Ενδεχομένως οι εκτροφείς να έχουν μια πιο πρώιμη πληροφόρηση που τελικά θα εξελιχθεί -και αυτό το ευχόμαστε».

Πιο θανατηφόρος ο κορωνοϊός λόγω της μετάλλαξης από τα μινκ

Πηγή ανησυχίας αποτελεί η μετάδοση του κορωνοϊού στον πληθυσμό των βιζόν, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), εκτιμώντας ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε γρήγορη μετάλλαξη του κορωνοϊού, πριν μεταδοθεί στον άνθρωπο.

Τέτοιες μεταλλάξεις δημιουργούν κινδύνους για πιο μολυσματική μορφή του ιού και πιο θανατηφόρα, με αποτέλεσμα ακόμη και τον κίνδυνο εξουδετέρωσης των εμβολίων κατά του κορωνοϊού.

Σε νέες οδηγίες για την εξάπλωση του κορωνοϊού μεταξύ των βιζόν και των ανθρώπων, το ECDC σημειώνει ότι ο αριθμός των μολύνσεων που μπορεί να καταγραφούν σε μία φάρμα με βιζόν μπορεί να συσσωρεύσει μεταλλάξεις πιο γρήγορα.

Τι λέει ο Μόσιαλος για τα βιζόν

Σε αναλυτικό άρθρο του στην ιστοσελίδα iefimerida σχετικά με την υπόθεση των μολυσμένων βιζόν, ο καθηγητής του LSE Ηλίας Μόσιαλος επισημαίνει μεταξύ άλλων τα εξής:

«Τους προηγούμενους μήνες αρκετά ζώα που έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένους ανθρώπους όπως σκύλοι, γάτες, λιοντάρια και τίγρεις, διαγνώστηκαν θετικά για τον κορωνοϊό. Τα μινκ, όπως και τα παραπάνω ζώα, μολύνθηκαν μετά από έκθεση σε μολυσμένους ανθρώπους. Μέχρι σήμερα, έξι χώρες, δηλαδή η Δανία, η Ολλανδία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ έχουν αναφέρει περιπτώσεις SARS-CoV-2 σε εκτρεφόμενα μινκ. Το ίδιο ζήτημα προέκυψε και στη χώρα μας.

Από τον Ιούνιο του 2020 εντοπίστηκαν στη Δανία 214 περιπτώσεις ανθρώπων που κόλλησαν COVID-19, από παραλλαγές του SARS-CoV-2 σε εκτρεφόμενα μινκ (βιζόν). Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται 12 περιπτώσεις ανθρώπων που ‘κόλλησαν’ μια παραλλαγή, και που εντοπίστηκαν τον Σεπτέμβριο, κυμαίνονταν σε ηλικία από 7 έως 79 ετών (8 είχαν σχέση με τη βιομηχανία γούνας μινκ και 4 ήταν μέλη της τοπικής κοινότητας).

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε σχετικό ενημερωτικό δελτίο. Μεταξύ άλλων αναφέρει πως οι αρχικές παρατηρήσεις υποδηλώνουν ότι η κλινική παρουσίαση, η σοβαρότητα και η μετάδοση μεταξύ αυτών που έχουν μολυνθεί είναι παρόμοιες με εκείνες των άλλων παραλλαγών του κορωνοϊού που κυκλοφορούν. Ωστόσο, αυτή η παραλλαγή (παραλλαγή ‘cluster 5’), είχε έναν συνδυασμό μεταλλάξεων ή αλλαγών που δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως.

Τα μινκ μπορούν να λειτουργήσουν ως δεξαμενή του ιού μεταδίδοντάς τον μεταξύ τους και ενέχουν κίνδυνο μετάδοσης του ιού από τα μινκ στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι μπορούν στη συνέχεια να μεταδώσουν αυτόν τον ιό στον ανθρώπινο πληθυσμό. Επιπλέον, μπορεί να προκληθεί μετάδοση από άνθρωπο σε μινκ.

Όταν οποιοσδήποτε ιός που μολύνει ζώα ζώων μεταφέρεται στον ανθρώπινο πληθυσμό ή όταν ένας ζωικός πληθυσμός θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση και τη διάδοση ενός ιού, αυτό μπορεί να επηρεάσει την πορεία της πανδημίας.

Αν οι ιοί μεταφέρονται μεταξύ πληθυσμών ανθρώπων και ζώων, μπορεί να προκύψουν γενετικές τροποποιήσεις στον ιό».

Η υπεράσπιση της εκτροφής βιζόν

Τοπικά ΜΜΕ της Βόρειας Ελλάδας δημοσίευσαν την Κυριακή 15/11 άρθρο δύο κτηνιάτρων, οι οποίοι εισφέρουν μια άλλη οπτική στην εκτροφή γουνοφόρων ζώων, αντίθετη στο ρεύμα της γενικής κατακραυγής συλλήβδην εναντίον της γουνοποιίας. Οι κ.κ. Χρήστος Αναστασάκης και Ζωή Θώμου γράφουν:

«Είναι άραγε ‘βαρβαρότητα’ η εκτροφή των μινκ; Ορισμένα δεδομένα, μακριά από fake news: – Είναι κλάδος της ζωικής παραγωγής της χώρας.- Αποτελούν κυρίως εξαγώγιμο προϊόν και ωφελούν την οικονομία της χώρας.- Η διαδικασία εκτροφής τους γίνεται με γνώμονα τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού πρωτόκολλου «WelFur» το οποίο αναπτύχθηκε από ανεξάρτητους επιστήμονες από 7 Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια και οι μονάδες εκτροφής γουνοφόρων αξιολογούνται από ανεξάρτητο τρίτο μέλος και πιστοποιούνται για τη διαδικασία εκτροφής. Εφαρμόζεται καθολικά σε όλη την Ευρώπη και είναι προϋπόθεση για να διατεθούν τα παραγόμενα γουνοδέρματα στις Ευρωπαϊκές δημοπρασίες.

Το πρόγραμμα «WelFur» βασίζεται αποκλειστικά στις Αρχές και τη Μεθοδολογία του έργου Ποιότητας Ευημερίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και έχει εγκριθεί στη βάση δεδομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αυτορρύθμιση. Είναι το πρώτο και μοναδικό πρόγραμμα καλής μεταχείρισης των ζώων που λαμβάνεται στη βάση δεδομένων για αυτορρυθμίσεις και που απαιτεί δοκιμές έναντι αρχών διαφάνειας, αξιοπιστίας, καλής πίστης, παρακολούθησης, συνεχούς βελτίωσης και συμμετοχής.

Επιπλέον, για να μπει μια εκτροφή στη διαδικασία Πιστοποίησης WelFur πρέπει να πληροί το Βιομηχανικό Πρότυπο Industry Standards for Mink, εγκεκριμένο από το Διοικητικό Συμβούλιο της Fur Europe.

– Σαφέστατα δεν γίνεται σφαγή των ζώων, διότι κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε εμπόδιο στην περαιτέρω επεξεργασία του γουνοδέρματος. Αντίθετα η θανάτωση γίνεται με διαδικασία ευθανασίας σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς του Συμβουλίου και συγκεκριμένα «Council Regulation (EC) NO 1099/2009». Ο συγκεκριμένος Κανονισμός θεσπίζει κανόνες για τη θανάτωση ζώων που εκτρέφονται για την παραγωγή τροφίμων, ερίου, γούνας ή άλλων προϊόντων, καθώς και για τη θανάτωση ζώων με σκοπό την αποδυνάμωση του εκάστοτε πληθυσμού και άλλες συναφείς δραστηριότητες.

– Η εκτροφή βιζόν αποτελεί έναν από τους ελάχιστους τομείς ζωικής παραγωγής όπου η αειφορία και η βιωσιμότητα εφαρμόζεται πραγματικά. Η τροφή τους βασίζεται αποκλειστικά σε ζωικά υποπροϊόντα και δεν είναι ανταγωνιστική στη διατροφή του ανθρώπου. Στο τέλος της παραγωγικής διαδικασίας ό,τι απομένει, χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη rendering και για ανάκτηση ενέργειας (βιοαέριο κ.λπ). Κατά συνέπεια το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της εκτροφής ελαχιστοποιείται.

Η μείωση των απορριμμάτων, η μακροζωία και η επαναχρησιμοποίηση είναι οι βασικές λύσεις για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και κανένα άλλο κλωστοϋφαντουργικό προϊόν δεν ταιριάζει τέλεια με τη φυσική γούνα. Τα γούνινα προϊόντα ένδυσης, από φυσική γούνα, χρησιμοποιούνται για εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι συνήθης πρακτική να επανασχεδιάζονται και να επαναχρησιμοποιούνται ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς και της Σιάτιστας με την έντονη δραστηριότητα της ιστορικής τέχνης της γουνοποιίας.

Από μόνη της η φυσική γούνα είναι ένας ανανεώσιμος πόρος που δεν τελειώνει ποτέ, αλλά θα βιοαποικοδομηθεί και θα εισέλθει στον βιολογικό κύκλο της φύσης. Η φυσική γούνα είναι το «slow-and-long-lasting-fashion» (αργή και διαχρονική μόδα) σαν εναλλακτική λύση στη σύγχρονη κουλτούρα «buy-and-throw-away» (αγορά και απόρριψη) συνθετικών κα πλαστικών παραγώγων πετρελαίου και συνεπώς μια καλή επιλογή για καταναλωτές μόδας που ενδιαφέρονται για τη βιωσιμότητα.

– Τροφή για σκέψη στην βιομηχανία παραγωγής συνθετικών και πλαστικών προϊόντων η παιδική εργασία στα κράτη τρίτων χωρών εν αντιθέσει προς την απαιτούμενη εξειδικευμένη γνώση και τεχνική γουνεργατών, τεχνικών της επεξεργασίας της γούνας, σχεδιαστών και όλων αυτών που συμμετέχουν στη γραμμή παραγωγής γούνινων προϊόντων. Πάνω από όλα η υγεία, αλλά…».