Ο γόρδιος δεσμός με την αύξηση της στρατιωτικής θητείας

Είναι η πρώτη φορά από το 1989 που η διάρκεια της στρατιωτικής θητείας «επανακαθορίζεται» όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, προκειμένου να μην χρησιμοποιηθεί ο όρος «αύξηση». Κορυφαία στελέχη του ελληνικού Πενταγώνου κάνουν λόγο για απόφαση με την οποία επιχειρείται η «εξισορρόπηση» της διάρκειας της στρατιωτικής θητείας. Στόχο η επίλυση των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί στην επάνδρωση κρίσιμων μονάδων και σχηματισμών από τη φθίνουσα απόδοση των κλάσεων σε Στρατευσίμους, ιδίως σε μια περίοδο που ουδείς μπορεί εύκολα να προβλέψει ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα βελτιωθούν.

Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος:

«Εξισώνεται η διάρκεια της πλήρους θητείας των στρατευσίμων του Στρατού Ξηράς με αυτήν των στρατευσίμων στο Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία, σε 12 μήνες για όλους.

Καθορίζεται θητεία διάρκειας εννέα μηνών για τους υπόχρεους πλήρους θητείας που υπηρετούν σε συγκεκριμένες Μονάδες του Στρατού Ξηράς, του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας με ειδικά επιχειρησιακά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά, υπό την προϋπόθεση της παραμονής τους στη συγκεκριμένη Μονάδα για το σύνολο της θητείας τους.

– Καθορίζεται για τους Δοκίμους Εφέδρους Αξιωματικούς Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας διάρκεια θητείας δεκαεπτά και δεκατεσσάρων μηνών αντιστοίχως».

Ο γρίφος με τις μονάδες που θα ισχύει 9μηνη θητεία

Ποιες θα είναι όμως οι μονάδες όπου θα ισχύει το ευεργέτημα της εννεάμηνης θητείας; Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας «οι εν λόγω Μονάδες θα εξειδικευθούν με νεώτερη Διαταγή».

Το πρόβλημα «πού θα ισχύει στρατιωτική θητεία εννέα μηνών» μπορεί να εξελιχθεί σε σπαζοκεφαλιά. Ο κίνδυνος για την κυβέρνηση, την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και τους επιτελείς είναι να υπάρξουν αδικίες και ανισορροπίες που θα θέσουν σε αμφισβήτηση την εξαγγελία περί «επανακαθορισμού» και εξισορρόπησης του χρόνου της στρατιωτικής θητείας.

Για παράδειγμα: Θητεία εννέα μηνών θα προβλέπεται για τους ναύτες που θα υπηρετούν το σύνολο της θητείας τους σε πολεμικά πλοία. Τι θα προβλέπεται όμως για εκείνους που από τον Μάιο του 2021 θα υπηρετούν στο Πολεμικό Ναυτικό και θα χρειαστεί να τοποθετηθούν στον ναύσταθμο Κρήτης, ή σε ναυτικά παρατηρητήρια; Θα ισχύει το εννεάμηνο και για όσους υπηρετούν σε απομακρυσμένες υπηρεσίες του Πολεμικού Ναυτικού κι αν ναι, ποιο θα είναι το κίνητρο για κάποιον που θέλει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του σε πολεμικό πλοίο;
Ένα ακραίο παράδειγμα είναι οι ναύτες που κάνουν τη θητεία τους σε βοηθητικά πλοία, όπως τα λεγόμενα «ΒΒ» που μεταφέρουν τους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς από το Πέραμα στον ναύσταθμο Σαλαμίνας. Θα κάνουν εννεάμηνο κι αυτοί, που θεωρούνται «βύσματα», όπως οι ναύτες που θα κάνουν εννέα μήνες σε αρματαγωγά, φρεγάτες, κανονιοφόρους και πυραυλακάτους;

Άλλο παράδειγμα που δημιουργεί προβληματισμό: Με βάση τις αποφάσεις για αύξηση της θητείας στους 12 μήνες, ένα μέλος των ειδικών δυνάμεων θα ντυθεί στα χακί για έναν χρόνο, ενώ κάποιος άλλος που θα υπηρετεί σε βοηθητική υπηρεσία στην Σάμο ή στην Λήμνο θα κάνει εννέα μήνες. Είναι δίκαιο αυτό για κάποιο που θεωρείται κομάντο και θα περάσει τον χρόνο της θητείας του αναλαμβάνοντας επικίνδυνες αποστολές, κάνοντας άλματα από αεροσκάφη και ασκούμενος ώστε να μπορεί να αναλαμβάνει καταδρομικές επιχειρήσεις;

Μια άλλη ανισορροπία που μπορεί να υπάρξει είναι οι αδικίες αναλόγως αν κάποιος υπηρετεί στον Στρατό Ξηράς, την Πολεμική Αεροπορία ή το Πολεμικό Ναυτικό. Για παράδειγμα, υπάρχουν μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας -ακόμη και στην Αττική- όπου θεωρείται δεδομένο ότι οι υπηρετούντες σμηνίτες θα κάνουν εννεάμηνο. Πόσο δίκαιο θα είναι για τους οπλίτες θητείας του Στρατού σε γειτονικές μονάδες να κάνουν 12μηνη θητεία;

Ένα ακόμη πολύ σημαντικό ζήτημα μπορεί να προκύψει σε περίπτωση που απαιτηθεί η μετακίνηση ενός στρατεύσιμου λίγο πριν ολοκληρώσει την εννεάμηνη θητεία του για να καλυφθούν οι ανάγκες των επιτελείων. Πώς θα διασφαλιστεί ότι έχει το λεγόμενο «αμετάθετο» κάποιος που υπηρετεί επί οκτώ μήνες σε ένα νησί και ένα μήνα πριν απολυθεί απαιτείται να μετακινηθεί σε μονάδα του εσωτερικού όπου η προβλεπόμενη θητεία είναι 12 μήνες; Κι αντιστοίχως, τι θα γίνει στην περίπτωση που χρειαστεί να μετατεθεί σε νησιωτική μονάδα πρώτης γραμμής κάποιος οπλίτης που υπηρετούσε έξι μήνες στην ηπειρωτική Ελλάδα; Ποια θα είναι η διάρκεια της θητείας για τον συγκεκριμένο κληρωτό; 12 ή εννέα μήνες;

Στα ακανθώδη αυτά ζητήματα θα επιχειρηθεί να δοθούν απαντήσεις το επόμενο διάστημα ώστε να κλείσουν τα παραθυράκια που θα επιτρέψουν σε κάποιους να κάνουν εννεάμηνο ενώ δεν το δικαιούνται ή αντιστρόφως να αδικηθούν κάποιοι άλλοι υπόχρεοι θητείας και να υπηρετήσουν 12μηνο ενώ βάση των καθηκόντων τους θα έπρεπε να κάνουν εννεάμηνο.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας «οι νέες ρυθμίσεις θα τεθούν σε ισχύ από τον Μάιο και δεν αφορούν όσους ήδη υπηρετούν τη θητεία τους».